آیشمن: هنوز در قلبم به هیتلر وفادارم / به تقصیرات اخلاقی خودم معترفم / مامور بودم و معذور

به گزارش خبرگزاری هنر برتر روز جمعه ۲۴ آذر ۱۳۴۰ آدولف آیشمن مسئول اداره ی امور مربوط به امور یهودیان حکومت آلمان نازی در دادگاه ویژه ی اسرائیل به جرم قتل شش میلیون یهودی به اعدام محکوم شد و درست شش ماه بعد باز هم در روز جمعه ۱۱ خرداد ۱۳۴۱ در اورشلیم ( شهر قدس) به دار آویخته شد. او که پس از سقوط آلمان نازی در جنگ دوم جهانی به آرژانتین گریخته بود سرانجام پس از چند سال شناسایی و برای محاکمه به اسرائیل منتقل شد. روز پنج شنبه هشتم شهریور ۱۳۴۱ سه ماه پس از اعدام آیشمن روزنامه ی اطلاعات خبر داد که آیشمن در طول مدتی که در اورشلیم(شهر قدس) زندانی بوده یادداشت هایی نوشته که به طرزی مرموز به بیرون درز کرده است اطلاعات از همان روز این یادداشت ها را با ترجمه ی احمد مرعشی به صورت سریالی منتشر کرد. آخرین قست این یادداشت ها را به نقل از روزنامه ی اطلاعات (به تاریخ چهارم هنر برتر ۱۳۴۱) می خوانید:

سپس خود پا به فرار گذاشتم و چنان که در مقدمه ی این یادداشت ها برای تان تعریف کردم به چنگ آمریکایی ها افتادم. از کمپ آنان فرار کرده به آرژانتین گریختم و در آن جا آن قدر ماندم تا این که اسرائیلی ها مرا ربودند.

متاسفانه چنان که گفتم در دوران فرارم همه ی دوست ها دشمن شده بودند حتی سازمان پلیس مخفی آمریکا نیز به کمک دوست های دشمن شده به نام مستعار من پی برده بود. در روزهایی که من تحت نام «اوتو آکمان» سراسر اروپا را زیر پا گذاشتم روزی بر حسب تصادف یک مشت روزنامه ی باطله به چنگم افتاد. در یکی از آن روزنامه ها مقاله ای تحت این عنوان نظرم را جلب کرد: «آدولف آیشمن قاتل میلیون ها نفر یهودی یا اتو آکمان فعلی در کدام سوارخ مخفی شده است؟» و سپس ضمن مقاله ماجرای فرار من از کمپ آمریکایی ها به دقت درج شده بود. به فکر فرو رفتم تا شاید بفهمم چه کسی به سازمان امنیت آمریکا اطلاع داده که من تحت نام اتو آکمان زندگی می کنم فقط به دو منبع سوءظن بردم: منبع اولی اونتر اشتورم فوهرر «پاتیش» آجودان قدیمی من بود و دیگری [یک واژه ناخانا] کمپ آمریکایی ها. ولی پانیش بیش تر از آن دیگری مورد سوءظن من قرار داشت. او دارای بعضی صفات احمقانه بود که معمولا «نیدر ساکسن» ها به داشتن آن صفات مشهورند.

در سال های گذشته بیهوده به دنبال من می گشتند. تجربه به من ثابت کرده بود که با دشمنان سابقم چه بهتر که روابط صلح آمیزی برقرار کنم. باور کنید اگر از نظر سیاسی آن همه درباره ی من تبلیغ نمی شد و مرا به جهانیان به صورت غولی معرفی نمی کردند بدون تردید فوری خودم را به مقامات مسئول معرفی و تسلیم می کردم.

اگر محاکمه ی من در سال ۱۹۴۵ انجام می گرفت بدون تردید همه ی زیردستان من به نفع من شهادت می دادند اما امروز چنین اطمینانی ندارم زیرا گذشت زمان حتی روی وفاداری ها را هم قشری از زنگار بی وفایی نشانده است. عده ای از دوستان سابق من فعلا در خدمت پلیس کار می کنند. عده ای دیگر هم در بدبختی محض به سر می برند و مثل من مشغول دادن کفاره ی ناسیونالیست سوسیالیست شدن خود هستند.

در آلمان اوضاع به قدری تغییر کرده و درآمد عمومی به قدری بالا رفته که من نمی توانم پیش بینی کنم نظر عده ای دیگر درباره ی من چیست و حتی نمی دانم در میان وکلای مدافع کدام را باید به وکالت خود انتخاب می کردم.

سرانجام به این نتیجه رسیده ام که باز یهودی ها بی غرضانه تر از دوستان و همکاران من به ضرر من شهادت دادند از دکتر «کاستنر» و دکتر «اپشتاین» و دکتر «روتن برگ» و دکتر «باک» و از همه ی یهودی های مقیم گتوی «ترزین اشتاد» نیز که در دادگاه به ضرر من سخن گفتند باز صمیمانه متشکرم زیرا آن ها به آن چه می گفتند مومن بودند نه مغرض و تازه با حقایق هم فاصله شان زیاد نبود.

در این جا بهتر است از نظر من درباره ی هیتلر هم آگاه شوید. آدولف هیتلر را ممکن است صد درصد مقصر دانست؛ ولی یک مسئله را نباید از نظر دور داشت و آن این است که او مرد نابغه و مقتدر و خودساخته ای بود. آن قدر مقتدر و خودساخته که موفق شد خودش را از قالب یک انسان معمولی و پیش پا افتاده در قالب پیشوای یک ملت ۸۰ میلیونی حلول دهد. من هرگز شخصا با هیتلر روبه رو نشدم ولی موفقیت های او موجب می شد که من تحت تاثیر او قرار بگیرم. او برای پیشوایی آفریده شده بود و به همین دلیل هم ملت آلمان کورکورانه از او اطاعت می کرد. هیتلر همیشه سمبل و مظهر ایده آل های من بود. هنوز هم که هنوز است در قلبم نسبت به او وفادارم و حاضرم به خاطرش شمشیر بکشم و از او دفاع کنم.

من کسی نیستم که با پشت پا زدن به عقیده ام خودم را در انظار کوچک و در نظر خودم حقیر جلوه دهم اگر بوقلمون صفتی شعار من بود شاید در دنیای آزادی عقاید امروز می توانستم خیلی ارزان به هدفم برسم. من اگر نسبت به آینده امیدوار نباشم دلیل آن نیست که گذشته ام را نیز تخطئه کنم.

مرا به این دلیل محاکمه می کنند که چرا در حل مسئله ی نهایی یهود شرکت داشته ام. ما با یهودی ها طرف نبودیم ما از نظر سیاسی با دشمنی که حیات اقتصادی ما را قبضه کرده بود و سپس به ما اعلان جنگ داده بود می جنگیدیم منتهی متفقین به وسیله ی بمباران های مداوم خود مردم غیرنظامی و بلادفاع ما را قتل عام می کردند و ما هم یهودیان را که دشمن ما بودند به اردوگاه های مرگ می فرستادیم.

تاریخ نشان داده است که همیشه ملت های مغلوب آتش افروزان جنگ قلمداد شده اند. اگر سرنوشت آلمان طور دیگری معین می شد و پیروزی از آن ما می گردید آیا امروزه وضع غیر از این نبود و به جای من فرماندهان متفقین و روسای کشورهای متفق به عنوان جنایتکاران جنگ تحت تعقیب قرار نمی گرفتند؟

دوباره باید اعتراف کنم؛ مبارزه ی ما با یهودی ها یک مبارزه ی جوانمردانه بود مبارزه ای که شش هزار سال تاریخ دست زدن بدان را جایز می شمرد.

هیملر نقشه ی قتل عام ده میلیون نفر یهودی را در سر داشت و از این که چهار پنج میلیون نفر توانسته بودند جان سالم در ببرند باید خدای را شکر کنند. مگر متفقین در اثنای جنگ دوم کمتر از ۷ میلیون آلمانی کشتند؟

در قاموس زندگی جنایت جنایت است خواه به وسیله ی بمباران خواه به وسیله ی کوره های آشویتس مع ذلک من صحه گذار بسیاری از اعمال نبودم در مواقعی که آشویتس گرفتار وظایف حاد خود بود من چند بار از رئیسم اوبر گروپن فوهرر «هانریش مولتر» درخواست کردم پست مرا عوض کرده مرا به جبهه ی جنگ بفرستد؛ ولی او همیشه با این درخواست من مخالفت می کرد. اصلا راستش را بخواهید خودم هم نمی دانم چگونه به این راه کشانده شدم.

به سال ۱۹۳۲ من در «لینس» اقامت داشتم جزو جوانانی محسوب می شدم که کار و مسئولیت اندک و احساسات زیاد دارند از همه ی این ها گذشته غریزه ی ناسیونالیستی من چه در گذشته و چه در حال و حتی چه در آینده همیشه سایر غرایز مرا تحت الشعاع خود قرار می داد. تحت تاثیر همین احساسات و غریزه ی جوانی شبی در شهر مونیخ به یک آب جوفروشی رفتم و در یک جلسه ی سیاسی که مردی به نام «کالتن برونر» ناطقش بود شرکت کردم.

کالتن برونر را از پیش می شناختم. پدر کالتن برونر وکیل شرکتی بود که پدر من در آن جا کار می کرد. پس از آن که جلسه تعطیل شد کالتن برونر جوان به من نزدیک شد و گفت: «خوشحالم که تو هم به ما پیوسته ای.» همین خوشامدگویی او موجب شد که به راهنمایی او چند روز بعد در گروهان اس. اس داوطلبانه ثبت نام کنم. اوایل وظیفه ام کشیک دادن شبانه جلوی «براونن هاوزر» واقع در لینس بود.

در آن دوران اکثر رفقای من بیکار بودند و بیکاری درد بی درمان اجتماع ما به شمار می رفت. دوستان بیکارم با من سری سوا داشتند زیرا من غالبا آن ها را به سیگار و آب جو دعوت می کردم و زیر بازوی شان را می گرفتم. وقتی پیشوا به قدرت رسید احمقانه ترین کار من انتقال یافتن به قسمتی بود که وظیفه اش مهاجرت دادن یهودیان از آلمان بود. در آن دوران من به خواب هم نمی دیدم که مسئله ی یهود قدم به قدم تا چه حدود پیش خواهد رفت و به کجاها منتهی خواهد شد.

آن قدر خام بودم و کور می خواندم که به سال ۱۹۳۹ در پراگ اس .اس اوبر اشتورم فوهرر «تروستل» را که یکی از مبارزان قدیمی بود به شدت مورد تنبیه قرار دادم زیرا فقط یک یهودی را کتک زده بود. ولی اکنون بار شرکت در کفرانس ۲۰ ژانویه ی ۱۹۴۲ «وان زه» را هم به دوش من انداخته بود زیرا در آن کنفرانس بود که برای نابود کردن یهودیان اروپا تصمیم قاطع اتخاذ گردید هنگامی که ماموریت شرکت در این کنفرانس داده شد مشغول تهیه ی نقشه ی چگونگی مهاجرت دادن یهودیان لهستان بودم.

در کنفرانس وان زه بسیاری از شخصیت های مشهور شرکت داشتند به طوری که من هرگز در عمرم با آن همه شخصیت های مشهور پشت یک میز ننشسته بودم. وقتی که «هایدریش» برخاست و چگونگی و جزئیات نقشه ی قتل عام یهودی ها را مطرح کرد نمی دانید نمایندگان وزارت دادگستری و وزارت کشور عضو کنفرانس چقدر خوشحالی کردند و چقدر کف زدند.

اندکی در اطراف فرع موضوع بحث کردند ولی معلوم بود که در اصل موضوع هیچ گونه مخالفتی ندارند موضوع بحث بیش تر در اطراف نیمه یهودی ها دور می زد کنفرانس می خواست در صورتی که این نیمه یهودی «استرلیزه» بشوند شانسی برای ادامه ی زندگی به آن ها بدهند.

می دانستم که در سراسر آلمان ۷۰۰ هزار نیمه یهودی وجود دارد. برای استرلیزه کردن ۷۰۰ هزار نفر لااقل مدت ده روز به ۷۰۰ هزار تخت احتیاج داشتیم در حالی که جنگ چنین امکانی را به ما نمی داد زیرا بیمارستان ها و آسیب دیدگان جنگ بیش از ما بیش از ما به این تخت ها احتیاج داشتند.

بدین ترتیب استرلیزه کردن نیمه یهودیان غیرعملی بود شرکت کنندگان در کنفرانس این ماده را از تصویب گذرانده بودند تا به وجدان معذب شان تسکینی ببخشند.

در سراسر مدتی که کنفرانس ادامه داشت می دانید نقش من چه بود؟ خوردن ساندویچ و تیز کردن نوک مداد. در حالی که اکنون برای کار نکرده و حرف نزده مجبورم اتهام دیگران هم به دوش بکشم. هرکس دیگری جای من بود چه می کرد؟ آیا در برابر دستورات هایدریش مقاومت می کرد؟ این محال بود.

وقتی کنفرانس به پایان رسید هایدریش از خوشحالی دست به دست می مالید زیرا برخلاف انتظار او هیچ کس با اصل موضوع مخالفتی ابراز نداشته بود. و تصمیمات این کنفرانس به رئیس کل سازمان امنیت رایش سوم اجازه داد که بدون برخورد با هرگونه موانع بوروکراتیک قتل عام یهودیان را آغاز نماید.

اگر من با این تصمیمات مخالفت می کردم احتمال داشت مرا فورا به تیمارستان بفرستند. زیرا سابوتاژ در امر پیشوا عواقبی داشت که هنوز هم مجسم کردم آن عواقب موی بر اندام من راست می کند. حتی بعید نبود مرا در همان جا تیرباران کنند و دخل افراد خانواده ی مرا نیز که آن همه دوست شان داشتم بیاورند. درست است که اردوگاه های مرگ برای نابود کردن یهودیان تجهیز شده بودند ولی وظیفه ی من جمع کردن و کوچ دادن یهودیان به این اردوگاه ها بود. سر و کار من با کاغذ و قلم و رقم و اعداد. هرگز نه یک یهودی را به دست خودم کشتم و نه این که دستور کشتنش را صادر کردم.

بعدا رایش سوم سقوط کرد. من فرار کردم و توانستم از سوراخ دام در بروم؛ ولی سایر همکاران من که نتوانسته بودند از دام بجهند همه ی تقصیرات را به گردن کسانی می انداختند که در آن شرایط یا در خفا به سر می بردند و یا قادر به دفاع از خود نبودند.

به عقیده ی من در آلمان غربی عده ای وجود دارند که نمی توانستند مرا آزاد و روی دو پا ببینند منی را که هیچ گناهی جز اطاعت از اوامر مافوق نداشتم دکتر ادنائر صدراعظم آلمان غربی را می توان سردمداران این عده به شمار آورد. زیرا روزهایی که یکه و تنها و بی پناه در سلول زندان اسرائیل گرفتار بودم او اظهار داشته بود: «آیشمن حتی لیاقت آن را هم ندارد که از او دفاعی به عمل آید.»

من وکیل دادگستری و قاضی نیستم اما همین قدر می دانم که هر انسانی هر قدر هم مقصر باشد باز حق دفاع دارد.

طی سطور این یادداشت ها که از نظرتان گذشت ملاحظه کردید که به کرده های خودم اعتراف کردم و از نکرده ها عذر خواستم با کسی هم دعوا ندارم. فقط می خواستم نقش یکی از مهره های بی ارزش شطرنج رایش سوم را در نظر جهانیان روشن نمایم. و به آن ها بفهمانم که بی گناه بعضی مواقع نه تنها پای دار می رود بلکه بالای دار هم می رود.

به زودی من به پای میز قضاوت خواهم ایستاد. البته منظورم دادگاه عالی اسرائیل در اورشلیم نیست بلکه منظورم دادگاه عدل الهی است. اگر این که به گوش ما خوانده اند محشری هست خدایی هست ترازوی اعمالی هست و روز قیامتی راست باشد پس در آن روز به حساب من نیز رسیدگی خواهد شد و تنها رای صادره از آن دادگاه است که مورد قبول من قرار خواهد گرفت. دادگاه اسرائیل مرا «به اعدام با چوبه ی دار» محکوم کرده است. البته برای شخصی مثل من سرانجام موحشی است ولی در ایام اخیر چنان که در ابتدا هم گفتم به بی ارزش بودن زندگی کاملا پی برده ام.

بنابراین در خاتمه ی این یادداشت ها یک بار دیگر تکرار می کنم که من به تقصیرات اخلاقی خودم معترفم مع ذلک اعتراف می کنم که هرگز جز یک مامور معذور چیز دیگری نبوده ام.

پایان

۲۵۹