«صداهایی ورای تاریکی»؛ روایتی از شخصیت های حقوق بشر/ مرور زندگی قهرمان ها به بازی در یک نقش کمک می کند

یک بازیگر تئاتر در گفت وگو با هنر برتر تشریح کرد؛

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری هنر برتر ـ زهره سعیدی: نمایش صدا‌هایی ورای تاریکی به کارگردانی امیرحسین حریری و نویسندگی آریل دورفمان و ترجمه علی مهرانی از هجدهم خرداد ماه در سالن اصلی تالار مولوی روی صحنه است. بازیگران این نمایش رضا صمد پور، مهدی اسکندری، بیتا جمالی، مژگان رادفر، سید جواد حسینی (خیام)، سارا فتحی، صدف اسداللهی، حسین فیروزی، سارا ذوقی، ملیکا زارع، طناز فضایلی، سمانه صادقی، مبینا کاظمی، بهروز پرنیان، یزدان افشانی، جلال شهسواری، هانیه زمردی، شیما بختیاری، اردوان ابراهیمی هستند.

درباره این نمایش آمده است: همواره کسانی هستند که آگاهانه خودشان را قربانیِ دیگری می‌کنند. آنها نقطه ای را در تاریکی روشن نگاه می‌دارند و امید به زیستن مسالمت‌آمیز را به دیگری یادآوری می‌کنند.  اگر بپذیریم غایت تئاتر صرفاً خلق یک متن ایدئولوژیک، سیاسی، روانشناختی یا یک متن ادبی نیست، به این باور می‌رسیم که به تعبیری پس از زیباشناسی، غایت معناییِ تئاتر و در نهایت ادبیات کاوش در هستی فراموش شده‌ انسانی و جست‌و‌جوی امکاناتِ انسان برای مقاومت علیه نابودی هستی است.

درباره این نمایش با مهدی اسکندری بازیگر به گفت وگو نشستیم:

خودتان را معرفی کنید و سوابق اجرایی و تحصیلات خود را بگویید.

مهدی اسکندری هستم. از سال ۸۷ مشغول به فعالیت در حوزه تئاتر، دوبله و البته تصویر و سینما هستم. در ۶ نمایش و ۴ اجرا خوانی، چند فیلم کوتاه و سریال افتخار شرکت به عنوان بازیگر را داشتم. البته به خاطر مشغله کاری کمتر حضور در صحنه را داشتم.

نقش شما در نمایش چیست و بازی در این کاراکتر چه چالشی دارد؟

با توجه به رویکرد مستند تئاتر بودن این اثر و طبعا روایت آنچه بر شخصیت‌های نمایش در عالم واقع گذشته در قالب نمایشنامه، به نظرم، هر عنصر بازیگری که بیشتر در اجرا بروز داده بشود، امکان از دست رفتن اصل روایت را دارد که چالش اصلی این کاراکتر‌ها و نقش ها هستند. به نظر من حتی الامکان باید بازی در خدمت روایت کاراکتر باشد تا معرفی راوی. در این نمایش، کاراکتر فعالان حقوق بشر مانند: ان گفا آتوندکو، گابور گمبوس، فرانسیس سوبرون، ابوبکر سلطان و خوزه زالا کوویت بر عهده من است.

نحوه معرفی و آشنایی شما با این گروه چگونه بوده است؟

آشنایی من با این گروه، که با هدایت جناب آقای حریری چند ماه مشغول تمرین و فعالیت بی وقفه و مجدانه بودند، از فرودین ماه سال جاری بود که به لطف خدا و حمایت آقای حریری و همچنین دوست و همکار قدیمی جناب آقای خاکی توانستم اعتماد کارگردان اثر را جلب کرده و در اجرای این نمایش سهیم باشم.

بازخورد‌هایی که تاکنون دریافت کرده اید چگونه بوده؟

در شروع اجرا‌ها هستیم و طبیعتا تا زمانی که مخاطبین بیشتری این اثر را ببینند، مدتی طول می‌کشد ولی تا اینجا شکر خدا نظر مثبت روی کار گروه بوده است.

تجربه همکاری با این کارگردان چه افزوده‌ای برای شما به عنوان بازیگر به همراه دارد.

در رابطه با تجربه همکاری با دکتر حریری در ابتدا به نگاه دقیق و موشکافانه او نسبت به کار، توصیف و توضیح تک به تک کاراکتر‌ها و معانی نهفته در متن برای بازیگران بسیار راهگشا و آموزنده بود و در ادامه همراهی فوق العاده اش با بازیگران در شنیدن آنها و راهنمایی در مسیر صحیح تسلط به نقش برای من یادگیری‌های فراوانی داشت، همچنین مشاوران این پروژه جناب دانش و آقای خاسب که در کنار کارگردان، زحمات فراوانی برای من و گروه متحمل شدند که بسیار جای تقدیر و قدردانی دارد.

کار فردی شما روی نقش چگونه بود و برای نزدیک شدن به کاراکتر از چه راهکاری استفاده کردید؟

همان طور که عرض کردم با توجه به شیوه اجرایی اثر که قالب مستند تئاتری دارد، و با توجه به متن نمایشنامه، طبیعتا با شخصیت‌های حقیقی در عالم واقع، روبرو هستیم که قهرمان‌های کشور‌های خود بوده اند، طبیعتا مرور زندگی نامه آنها و فعالیت‌هایشان و چرایی آنها، در جهت شناخت و اجرای نقش برای من موثر بود. البته تاکید می‌کنم صرفا به نظر من روایت وقایع پیرامون آنها از خود کاراکتر‌ها مهمتر بوده که این مهم من را به سمت اجرای بسیار ساده و به دور از زینتی کردن نقش سوق داده است.

بازی رئالیستی که کاراکتر پردازی درستی داشته باشد و از اغراق دور بماند همان پایه بازیگری است که اگر بازیگری از پس آن برنیاید در باقی مسیر کاری اش با چالش مواجه خواهد بود برای نو بازیگران تئاتر در این زمینه چه پیشنهاداتی دارید؟

پیشنهاد من تنها یک جمله است: به نقش نزدیک و سپس دور شو و دوباره نزدیک‌تر شو. در نمای دور شما آنچه به عنوان کاراکتری که برای بازی آفریدید با تمام حسن و عیب هایش به قضاوت می‌نشینید. حال صادقانه چقدر شما را راضی می‌کند، عیاری است برای اینکه چه مقدار از چه ویژگی به نقش اضافه شود و آن را بهبود می‌دهد. طبیعی است که رئالیستی بودن نوع بازی بازیگر، به دور از اغراق بیش از حد، در مسیری که عرض کردم راهگشاست و فرایند را ساده‌تر می‌کند. نقش‌ها به خودی خود پیچیده هستند، هنر بازیگر ساده کردن آنها برای کشف رمز درون آن است که فقط با تمرین و تمرین به دست می‌آید.

نظرتان در خصوص نقش سایر بازیگران نمایش بفرمایید.

در مورد نقش سایر همکارانم، با توجه به جنبه مشترک فعالیت‌های حقوق بشری کاراکترها، بسیار خوب از عهده آنها بر آمده و شاهد تلاش مستمر آنها در دستیابی به بهینه‌ترین حالت اجرا بوده ام که در اثر خود را نشان می‌دهد و دست تک تک آنها را، به ویژه اساتید که حرفه‌ای‌های درجه یک عرصه تئاتر هستند، که از آنها یاد میگیرم، و چه دانشجویان عزیز این عرصه که در بوته یادگیری و اجرا هستند صمیمانه فشرده و آرزوی بهترین‌ها را برایشان دارم.

این نمایش در خصوص حقوق بشر است، طبق تصور شما تا چه حد توانسته معضلات حقوق بشری در دنیا را به مخاطب نشان بدهد؟

همان طور که عرض کردم شخصیت‌های این نمایش در عالم واقعیت فعالیت‌های تحسین برانگیز داشته و ما در این اثر راوی این تلاش‌ها هستیم که با توجه به شیوه اجرایی و نحوه ارائه کارگردان محترم، به نظرم معضلات و سختی‌هایی که گریبان گیر آنها بوده، ضمن اجرا و روایت به زیبایی بیان می‌شود.

کدام بخش از نمایش شما را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهد .

چیدن بلوک‌ها و ساخت دیوار جدید واقعا برای من متاثر کننده است که این افراد که زمانی با تلاش بی وقفه خود روزی دیوار‌ها را از جلوی هموطنان خود برداشته بودند، با جمع کردن آنها در کنار هم دیوار وسدی مقابل خود می‌بینند که انگار سعی در دور کردن آنها از هم دارد. بسیار متاثر کننده است.

شما در این نمایش نقش چندین شخصیت را دارید. به نظر شما در مسائل حقوق بشری، رسالت شخص مورد نظر چه بوده است؟

به عنوان مثال یکی از این کاراکترها ، آن گفا آتوندکو، که در خصوص حقوق قوم‌ پیگمی، که به‌دلیل نوع زندگی و نیز کوتاهی قد از سوی جامعه طرد و به بیرون رانده شده اند، فعالیت های حقوق بشری او در خصوص پیگمی ها تاثیر بسیاری در خصوص شناسایی و آسیب زدایی از نحوه رفتار با آنها را در جوامع آفریقایی و جامعه بشری داشته است. در خصوص سایرین نیز به همین‌منوال است که می بینید.