وضعیت بازار کتاب خوب نیست/ نظارتی روی قیمت گذاری کتاب وجود ندارد

هنر برتر/خراسان رضوی کتاب فروشی های شهر رونق سابق را ندارند، این را هم از آب رفتن کتاب های قفسه ها می توان فهمید و هم از فروشندگانی که چشم به راه مشتری هستند، اما چندان خبری نیست.

یکی از ویترین های فرهنگی هر شهری به کتاب فروشی هایش تعلق دارد و مدتی است که این ویترین، رنگ و لعاب سابق را ندارد. برخی از فروشگاه ها جمع شده اند و آن هایی هم که فعال هستند، امید چندانی به ادامه کسب وکار خود ندارند.

رامین درخشان پور، رییس اتحادیه کتاب، نوشت افزار و صحاف مشهد در گفت وگو با هنر برتر درخصوص وضعیت واحدهای صنفی این رسته شغلی گفت: وضعیت بازار کتاب باید بگویم «افتضاح» است و هر روز هم بدتر می شود. ما را می توان به یک پیکره ای تشبیه کرد که خونریزی دارد و هر لحظه هم ضعیف تر می شود؛ اما کسی توجه نمی کند تا زمانی که این پیکره به طور کامل نابود شود.

قیمت کتاب باید از روی جلد حذف شود

وی مهمترین دلیل شرایط به وجود آمده را درج قیمت بر روی جلد کتاب ها دانست و تصریح کرد: کشور ما در وضعیت اقتصاد تورمی است و همه اجناس و کالاها تابع تورم هستند. طلا، خودرو و سایر اقلام از تورم تاثیر می پذیرند. کتاب هم در همین شرایط زیست می کند، اما متاسفانه سیاست هایی که در این حوزه اعمال می شود متناسب با شرایط موجود نیست.

درخشان پور ادامه داد: کتاب فروشی ها مجبور هستند که کتاب را با نرخی که روی آن ثبت شده است بفروشند. مثلا اگر از یک نسخه کتاب 10 جلد در یک فروشگاه موجود باشد، تمام آن 10 جلد باید با قیمتی که درج شده، فروخته شوند و این وضعیت در شرایط اقتصاد تورمی باعث ضعیف شدن واحدهای صنفی می شود. ما با جزییات و آمار به مسیولان امر به ویژه اداره کل ارشاد توضیح داده ایم که هر بار کتاب گران می شود، مغازه دارها دچار حداقل 35 درصد ضرر سرمایه، سود، انباشت کالا و … می شوند. در حالی که در هیچ شغل دیگری این طور نیست؛ به عنوان مثال داروخانه ها چون متولی قوی داشتند، موفق شدند که مسیولان را قانع کنند که اگرچه روی یک قرص قیمت 12 هزار تومانی درج شده است، اما می توانند آن قرص را با نرخ جدیدی که در سایت ثبت شده و به قیمت 20 هزار تومان بفروشند.

وی با تاکید بر اینکه قیمت باید از روی جلد کتاب ها حذف شود، تاکید کرد: متاسفانه ما موفق نشده ایم که تصمیم گیرندگان و ناظران را قانع کنیم که قیمت کتاب هم باید روی سایت قید شود. تا زمانی که فروشگاه مجبور باشد با وجود افزایش قیمت، کتاب را به نرخ قبل بفروشد، روز به روز این صنف ضعیف تر می شود؛ وضعیتی که این روزها هم شاهد آن هستیم. افرادی که کتاب فروشی انجام می دهند، واقعا کاسب نیستند و یک عنصر فرهنگی هستند. صاحبان این واحدهای صنفی به عشق کتاب حضور دارند و دوست دارند که کتاب به دست مشتری برسد، اما مدام ضعیف تر می شوند.

131 واحد صنفی پروانه خود را باطل کرده اند

درخشان پور با بیان اینکه همکاران ما به شکل سردرگریبان شغل شان را ادامه می دهند، ولی به تدریج از بین می روند، عنوان کرد: تنها در نیمه اول امسال، از فروردین تا 31 شهریور، 131 واحد صنفی پروانه خود را ابطال و کسب وکارشان را تعطیل کردند. بسیاری از همکاران هم مجبور شدند کالاهای دیگری مانند عروسک و … را به شغل خود اضافه کنند.

رییس اتحادیه کتاب، نوشت افزار و صحاف مشهد بیان کرد: افرادی که به شکل خالص در حوزه فروش کتاب فعالیت دارند، در حال نحیف شدن هستند و شرایط تورمی با حفظ حیات این قشر در جنگ است. به عنوان مثال یک واحد صنفی کتاب فروشی حدود 1000 جلد کتاب را به قیمت قبل فروخته است و حالا که قصد خرید مجدد کالا دارد، حداقل نزدیک 35 درصد کتاب ها گران شده است. این اتفاق به معنای آن است که سرمایه این فروشگاه یک سوم شده است. این فرد در سایر حوزه ها هم ضرر می کند و برای جبران آن مجبور به دریافت وام است. اکنون یکی از واحدهای صنفی ما مجبور شده برای خرید کتاب، یک میلیارد و 200 میلیون تومان وام بگیرد. درواقع طی یک بازه زمانی، تمام سرمایه این فرد به وام تبدیل شده است. اگر قیمت کتاب از روی جلد به سایت منتقل شود، بازار کتاب های تقلبی، رقابت های نادرست و تخفیف های اغفال کننده هم از بین می رود و سازماندهی بازار هم بهتر می شود.

وی تصریح کرد: این روزها فعالان حوزه فرهنگی کشور از جمله کتاب فروشی ها باید با تنقلات فروشی ها هم رقابت کنند؛ تصمیم گیران و مسیولان امر می توانند با اصلاح برخی روند، از حیات فرهنگی کشور حمایت کنند.

نظارتی روی قیمت گذاری کتاب وجود ندارد

درخشان پور با انتقاد از قیمت گذاری برخی ناشران خاطرنشان کرد: از سویی دیگر روی قیمت گذاری کتاب، تقریبا هیچ نظارتی نیست. اینکه گفته شود فلان کتاب براساس ویژگی های ساخت از جمله کاغذ، جلد و… از کمترین تا بیشترین قیمتش در یک حوزه مشخص تعریف می شود. این خلاء نظارتی به ویژه در حوزه کتاب های کمک درسی بیشتر به چشم می آید.

وی ادامه داد: برخی از ناشران کتاب های کمک درسی در حال اجحاف در حق مشتری هستند. برخی از کتاب های این ناشران از ابتدای سال جاری 5 بار گران شده است. خدمات چاپ، هزینه کاغذ، حقوق کارگر یا چه چیز دیگری 5 بار افزایش یافته، که این ناشران این تعداد افزایش قیمت داشته اند. برخی از ناشران نیز در هر بار چاپ 30 درصد افزایش قیمت اعمال کرده اند، چراکه مشتری مجبور است این کتاب ها را بخرد، چنین وضعیتی رقم خورده است و ناشران این حوزه چنین عملکردی دارند و در این بین کتاب فروش ها هم متضرر می شوند؛ چرا که هر بار کالای خود را می فروشند، مجددا با قیمت بالاتر باید خریداری کنند.

دخالت دولتی به صنف لوازم تحریر ضربه زده است

وی در خصوص وضعیت صنف لوازم تحریر بیان کرد: صنف تحریر در کل کشور صنف ضعیفی است. یکی از مهمترین آسیب هایی که به این صنف وارد شده، دخالت های شغلی، به ویژه دولتی است. مراکز آموزشی، خرازی، تایپ و تکثیر و … همگی در حوزه لوازم تحریر دخالت دارند.

درخشان پور افزود: کسبه ماه های زیادی از سال را به امید فصل فروش خود سپری می کنند ولی زمانی هم که به فصل فروش می رسند، با دخالت های شغلی مواجه می شوند. در حالی که ورود لوازم تحریری ها به مراکز آموزشی ممنوع است، خود این مراکز نمایشگاه های مختلف برگزار می کنند و به بازار لوازم تحریر صدمه می زنند. مگر این صنف چقدر توان دارد. جلوی بخش زیادی از این دخالت های شغلی با ممانعت مدیران دولتی می تواند گرفته شود.

وی در مورد فروش کتاب، لوازم تحریر و … در برخی از هایپرمارکت ها بیان کرد: بخش بزرگی از خریدهای روزانه افراد جامعه براساس مشاهده ویترین ها است. مثلا فردی که قصد خرید مبل دارد، ممکن است از یک فروشگاه پوشاک یا خوراکی نیز بازدید کند. اگرچه فروش کتاب و لوازم تحریر در هایپرمارکت ها از جانب ما مجوز ندارد، اما به طور کلی باعث افزایش ویترین فرهنگی کشور می شود. اگر ویترین فرهنگی کشور راکد شود، بخشی از بازار نیز از دست می رود و تنها مشتریانی که نیازمند هستند باقی می مانند.

پایان خبر هنر برتر