سرریز دانش غنی سازی هسته ای در پزشکی، موجب شناسایی و درمان موثر انواع سرطان ها و زخم های دیابتی شده است، به نحوی که با پلاسماتراپی و بهبود روش های درمان اتمی، می توانیم سلامتی هم وطنان را با هزینه کمتر و نتیجه بهتر تضمین کنیم.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(هنر برتر)، «پزشکی هسته ای» در ایران با اندازه گیری یُد رادیواکتیو در ادرار در سال 1339 پایه گذاری شد. در ادامه گسترش رشته پزشکی هسته ای با مصوب شدن این رشته تخصصی و پذیرش دستیار در ابتدای دهه 1360 در دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت گرفت. این گسترش با تجهیز بخش پزشکی هسته ای با دستگاه های گاما کمرا با قابلیت تصویربرداری به روش SPECT در ابتدای دهه 1370 شمسی شتاب گرفت. توسعه این رشته با پذیرش دستیار در دانشگاه های علوم پزشکی شهید بهشتی، مشهد، ایران و شیراز به مهیّا شدن حضور نیروی انسانی متخصص به تعداد کافی جهت اقدامات گوناگون تشخیصی و درمانی در حوزه پزشکی هسته ای انجامید.
ایران رتبه سوم پزشکی هسته ای دنیا
«محمد اسلامی» رییس سازمان انرژی اتمی، در «روز ملی فناوری هسته ای» امسال(1403) از داستاوردهای پزشکی هسته ای کشورمان خبر داد و گفت: «در پزشکی و رادیودارو 15 دستاورد جدید را ثبت کردیم که می توان ادعا کرد سازمان در رده سوم دنیا در این بخش حرکت می کند، رادیوداروهای ما از جنس درمانی است که تومورهای سرطانی از جمله پروستات را بهبود می بخشد.»
وی تاکید کرد: در سال گذشته(1402) اولین کلینیک زخم را افتتاح کردیم و در سه بیمارستان در تهران فعالیت ها پلاسمای سرد شروع شده است و واحدهای درمانی که بخواهند می توانیم کمک کنیم و می توانیم تا 50 مرکز را پشتیبانی کنیم.
اسلامی با اشاره به راه اندازی سامانه جت پلاسمایی که برای درمان زخم استفاده می شود، یادآور شد: «این مورد در سال 1402 رونمایی شد و الان در اتاق عمل فاز بالینی خودش را طی کرده است و می توانیم در سراسر کشور گسترش دهیم تا به کمک درمان انواع سرطان ها بیاید.»
کاربردهای سه گانه پزشکی هسته ای
تشخیص انواع بیماری های خاص و سرطانی؛ اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) نمونه ای از روش پزشکی هسته ای است که برای تشخیص بیماری استفاده می شود، در این نوع اسکن یک ماده ی رادیواکتیو وارد جریان خون می شود و به اندام موردنظر می رود، سپس پزشکان از یک دوربین مخصوص برای تماشای نحوه حرکت ردیاب و عکسبرداری از اندام خاص استفاده می کنند.
پرتوهای درمانی؛ دومین کاربرد موثر و شاید جذاب ترین مورد استفاده فناوری هسته ای در پزشکی فاز درمانی است، رادیوایزوتوپ ها می توانند برای درمان برخی انواع سرطان یا بیماری های تیروییدی استفاده شوند. البته درمان با فناوری هسته ای به 2 روش است، در روش اول پرتوها از بیرون بدن به موضع تابیده می شود.
در روش دوم پرتوها درون بدن به وجود می آیند یا کاشته می شوند که در این روش از رادیو داروها استفاده می شود. در این روش به نام «براکی تراپی» چشمه های پرتو داخل تومور و مناطق سرطانی به اصطلاح کاشته شده و مواد پرتوزا باعث نابودی سلول های سرطانی و تومورها می شود، تولید پودر بندآورنده خون با استفاده از این فناوری نیز از تولیدات مهمی است که به گفته مقامات سازمان انرژی هسته ای در شرف صادرات قرار دارد.
استریل با اشعه؛ سومین کاربرد فناوری هسته ای استریل کردن تجهیزات پزشکی است، در بحث استریل به روش پرتودهی، میکروارگانیسم ها و یا باکتری های کوچک روی تجهیزات پزشکی نابود شده و به بهترین شکل ضدعفونی و استریل می شوند.
تشخیص 85 درصد سرطان ها با رادیوداروها
«علی سامانی» معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای سازمان انرژی اتمی، خرداد 1402 به تولید رادیوداروها اشاره کرد و افزود: «یکی از رادیوداروهای تولید شده در کشور «تکنیسیوم 99 ام» است که در تشخیص 85 درصد بیماری های سرطانی به کار گرفته شده و تقریبا در کشور ما سالانه حدود یک میلیون نفر از آن استفاده می کنند. تولید این رادیودارو از طریق یک رادیوایزوتوپ دیگر به نام «مولیبدن 99» است که در صنعت هسته ای آن را مادر «تکنیسیوم 99» می دانیم، تولید این رادیوایزوتوپ در شرایطی محقق شد که در کشور توانستیم به غنی سازی 20 درصد دست یابیم.»
وی اضافه کرد: در حوزه ایزوتوپ های پایدار یک بخشی از رادیوداروها قبل از تبدیل به دارو مورد استفاده قرار می گیرند که ید 131 یکی از آن هاست. این رادیودارو در کشور ما در درمان بیماری های سرطان تیرویید کاربرد دارد، این رادیودارو برای تولید به تلوریوم 130 نیاز داشت که قبلا از خارج وارد می شد اما با سرریز غنی سازی در کشور، توانستیم این دارو را بسازیم.
توسعه رادیوداروها برای درمان سریع با کمترین هزینه و آسیب حداقلی
«سیدامیرحسین فقهی» رییس پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای سازمان انرژی اتمی، در آیین رونمایی از سه رادیودارو در بیست وچهارمین دوره نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار، درباره نوع جدید این نوعداروها توضیحاتی داد و اظهار کرد: «در گذشته رادیوداروها به این شکل عمل می کردند که یک رادیوایزوتوپ که از خود تابش تولید می کند را، سوار بر یک مولکول، وارد بدن می کردند یا برخی عناصر را در محل مشخصی از بدن تجمع می دادند که تومور را در آنجا پرتو دهند، اما رادیوداروهای جدید را بر یک مولکول پروتیین سوار می کنند که سلول های سرطانی قابلیت جذب آن را دارند، با این مشخصه رادیودارو به جایی فرستاده می شود که سلول سرطانی وجود دارد و سایر بافت های سالم بدن کمتر تحت تابش قرار می گیرند.»
پلاسماتراپی هدف اتمی درمان زخم و سرطان
«محمد اسلامی» رییس سازمان انرژی اتمی، اسفند سال 1402 با اشاره به دستاوردهای سازمان انرژی اتمی ایران در زمینه استفاده از فناوری پلاسما برای درمان زخم ها، گفت: «پلاسماتراپی را به ویژه برای زخم های بدخیم و نیز برای بیماران دیابتی آغاز کرده ایم و در نظر داریم تا پنجاهمین سال تاسیس سازمان انرژی اتمی ایران، 50 مرکز و کلینیک درمان زخم را راه اندازی کنیم، اکنون دو مرکز در ورامین و کرج افتتاح شده است، امیدواریم با رفع موانع و ناهماهنگی ها و با همکاری وزارت بهداشت، بتوانیم گسترش این فناوری را دنبال کنیم.»
وی در رابطه با درمان سرطان با پلاسما، گفت: «بخش دوم پروژه پلاسماتراپی برای درمان سرطان است که اکنون از این فناوری در مرکز تحقیقات سرطان در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی استفاده می شود. نتایج بالینی استفاده از فناوری پلاسما بسیار خوب بوده و مذاکراتی را با وزارت بهداشت داشته ایم تا بتوانیم این حرکت را تسرّی دهیم تا هر چه راحت تر بیمارانی که مبتلا هستند، بتوانند از این فناوری استفاده کنند.»
درمان 95 درصدی سرطان پوست بدون تابش اشعه
«مجید اسدی» رییس مرکز تحقیقات پزشکی هسته ای خلیج فارس دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، از درمان غیرتهاجمی سرطان پوست با ذرات رنیوم رادیواکتیو برای اولین بار در کشور در مرکز تحقیقات پزشکی هسته ای بوشهر خبر داد و گفت: «درمان جدید بیماران مبتلا به سرطان پوست غیرملانوما (Non-Melanoma) در کشور برای اولین بار در بیماران با کارسینوم سلول بازال با همکاری پزشکان متخصص پوست در مرکز تحقیقات پزشکی هسته ای بوشهر و تهیه رادیودارو توسط شرکت پارس ایزوتوپ از تیرماه سال گذشته آغاز شد.»
وی میزان موفقیت این درمان را 95 درصد دانست و افزود: «درمان موسوم به «Rhenium-SCT» فرآیندی اغلب تک جلسه ای است که در آن پزشکان ماده ای خمیری را روی ضایعه پوستی به مدت چند دقیقه تا حداکثر 3 ساعت می مالند و سپس برداشته می شود و فرد هیچ گونه اشعه ای بعد از آن نخواهد داشت و این مدت کوتاه، کافی است تا سلول های سرطانی از بین بروند.»
نقش پزشکی هسته ای در شناسایی اختلالات قلبی و مغزی
«محسن ساغری» رییس انجمن علمی پزشکی هسته ای اعلام کرده است: پزشکی هسته ای در بزرگسالان برای بیماری های قلبی و به تصویر کشیدن جریان خون و عملکرد قلب، اسکن پرفیوژن میوکارد، تشخیص بیماری عروق کرونا ویروس و میزان تنگی کرونا ویروس، ارزیابی آسیب قلبی، جراحی بای پس قلب و آنژیوپلاستی، ترمیم جریان خون و تشخیص رد پیوند قلب، اسکن ریه ها برای مشکلات تنفسی و جریان خون، تشخیص رد پیوند ریه، ارزیابی استخوان ها از نظر شکستگی، عفونت و آرتروز، ارزیابی بیماری متاستاتیک استخوان، مفاصل مصنوعی دردناک و تومورهای استخوانی مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین بررسی ناهنجاری های مغزی در بیماران با علایم یا اختلالات خاص مانند تشنج، از دست دادن حافظه و اختلالات مشکوک در جریان خون، تشخیص زودهنگام اختلالات عصبی مانند بیماری آلزایمر، بررسی ناهنجاری های موجود در ماده شیمیایی مغز برای کنترل حرکت در بیماران مشکوک به بیماری پارکینسون یا اختلالات حرکتی و ارزیابی بازگشت تومور مغزی، شناسایی التهاب یا عملکرد غیرطبیعی کیسه صفرا و عملکرد تیرویید را اندازه گیری کرده و تیرویید پرکار یا کم کار را تشخیص می دهد.
پایان خبر هنر برتر
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "پزشکی هسته ای، خط مقدم درمان سرطان و زخم دیابت در کشور" هستید؟ با کلیک بر روی پزشکی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "پزشکی هسته ای، خط مقدم درمان سرطان و زخم دیابت در کشور"، کلیک کنید.
