مصونیت از آسیب های اجتماعی با ویدیو کتاب های مهارتی برای کودکان

در هنر برتر بخوانید؛

مهارت های به خصوصی مثل کنترل خشم، عزت نفس، امید به آینده و کمک طلبی و توجه به خود و دیگران و بحث دوست یابی به عنوان مهارت پایه و اولیه مطرح می شوند و خیلی می توانند به پیشگیری ازآسیب هایی در آینده کودک و نوجوان کمک کنند.

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری هنر برتر، به تازگی مجموعه ویدیو کتاب های بندانگشتی توسط موسسه شمیم و با همکاری انتشارات دال برای کودکان سه تا هشت سال منتشر شده است.

این مجموعه به موضوعاتی از قبیل مهارت گوش دادن، مهارت نه گفتن، کنترل هیجان، عزت نفس، هوش عاطفی، امیدواری، خوش بینی، مدیریت خشم و حس ارزشمندی می پردازد. مجموعه «ویدیوکتاب های سلامت اجتماعی» مهارت هایی را مورد توجه قرار داده است که منجر به تربیت کودکانی با رشد همه جانبه شده و از آنها در افتادن به دام آسیب های اجتماعی محافظت می کند.

بخش جالب و قابل توجه کتاب که در کتاب های دیگر نیست این است که مخاطبان می توانند با اسکن کیوآرکدی که در صفحۀ شناسنامۀ کتاب آمده است، انیمیشن کتاب ها را نیز در تلفن همراه مشاهده کنند.

این مجموعه که در 9 جلد توسط انتشارات دال منتشر شده و در دسترس علاقمندان قرار گرفته است، اهمیت ویژه ای در حوزه آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان دارد و به همین جهت گفت وگویی کوتاه با میلاد چخماقی مسیول آموزش موسسه شمیم داشتیم که در ادامه می خوانید:

اهمیت آموزش مهارت های مختلف اجتماعی به کودکان این رده سنی چیست؟

در رابطه با جایگاه آموزش برای کودکان و نوجوان از این مقدمه باید شروع کنم که در حوزه پیشگیری متاسفانه به خاطر ناکارآمدی روش های مختلف در گرایش به بزه در سنین جوانان به بالا و بزرگسالان، عموماً تمرکز به سمت کودک و نوجوان است که دلایل خیلی مختلفی دارد که اینجا جایگاه باز کردن این قضیه نیست ولی مهمترین بحث تاثیر همتایان، تاثیرپذیری از محیط، تاثیر رسانه ها و… است.

درباره نوجوانان و قشری که ما به عنوان کودک از آنها نام می بریم این امیدواری وجود دارد که تاثیرپذیری از رویکردهای آموزشی و مهارت افزایی بالاتر باشد و آنها را از آسیب ها مصون کند و همین باعث شده که ناشران به سمت تولید کتاب های مهارتی سوق پیدا کنند و این رویکرد، رویکردی جهانی است و در ایران هم سالها است که در حوزه های مختلف من جمله بحث آسیب های اجتماعی تمرکز به سمت مهارت افزایی و تا حدی دانش افزایی و آگاهی بخشی برود. البته نکته مهم این است که در این حوزه نوجوانان و کودکان با رعایت محدوده و حریم هایی که وجود دارد، باید گام برداشت.

درباره این محدوه و حریم ها بیشتر توضیح می دهید؟

یعنی خطوط قرمز آموزش به کودک و نوجوان رعایت شود، زود آموزی و پرآموزی نشود و کتاب از خطوط قرمز عبور نکند. به شکل کلی اهمیت جایگاه این کتاب ها برای کودکان مشخصاً بحث مهارت ها و آگاهی بخشی هایی است و ما متمرکز می شویم روی حوزه هایی که به عنوان اصول پایه یا مهارت های پایه زندگی از آنها می شود نام برد. اما آن چیزی که در حوزه آسیب ها مشخصاً جلوگیری از آسیب اعتیاد مد نظر ناشر و موسسه بود، مهارت های به خصوصی مثل کنترل خشم، عزت نفس، امید به آینده و کمک طلبی و توجه به خود و دیگران و بحث دوست یابی یا انتخاب دوست است که اینها به عنوان مهارت پایه و اولیه مطرح می شوند و خیلی می توانند برای پیشگیری ازآسیب هایی در آینده کودک و نوجوان کمک کننده باشند.

در کشورهای دیگه این سبک کتاب ها چه جایگاهی داره؟

همان طور که عرض کردم در ادبیات جهانی این حوزه سالهاست که درباره آن کتاب منتشر می شود و مشخصاً در کشورهای آمریکای شمالی وعموم کشورهای اروپایی به این رویکردها خیلی توجه کرده اند و کشورهایی که با آسیب هایی از جمله مباحث آسیب اجتماعی بیشتر سر و کار داشته اند، جایگاه و ضرورت این مسیله را بیشتر در نظر گرفته و تولیدات بیشتری داشته اند.

کتاب های ساده و دوستدار خانواده

نوع چاپ این کتاب ها متفاوت است، درباره چرایی این گونه چاپ کتاب ها به شکل آکاردیونی هم توضیح می دهید؟

در رابطه با فرمت یا حالا اصطلاحاً گونه و فرم کتابی هم که ناشر انتخاب کرده است ملاحظات ما این بود که سبک مینیمال و ساده شده وجذابی باشد که اصطلاحاً دوستدار خانواده است؛ به این معنی که کتاب به خاطر محتوایش نیازمند این هست که در خانواده، پدر و مادر یعنی والدین یا برادر و خواهر بزرگتر در کنار کودک باشند که با هم بخوانند و با هم درگیر کتاب شوند. از طرفی فرمت کتاب جذابیت های بصری و فیزیکی دارد که خود کودک را درگیرکند از طرف دیگر بحث هزینه هایی که بار می شد برای قطع کلاسیک مثل خشتی، گالینگور و حالا سبک های مختلف، ناشر رو به این سمت توجه داد تا برای اینکه بتواند کتاب ها را کمی بیشتردر بازار و به اصطلاح سبد خرید فرهنگی خانوار قرار بدهد و در این فرمت جدید به عنوان بروشوری و آکاردیونی چاپ کند که با هزینه حداقلی تولید را به دست مخاطب برساند.

ویدیو دار بودن کتاب ها چه قدر به آموزش این مهارت ها به کودکان کمک می کند؟

در رابطه با بحث ویدیو کتاب بودن، شاید این ناشر به عنوان اولین ناشر ویدیو کتاب نباشد و از قبل هم ناشرهای دیگری بودند که سعی کردند درکنار کتاب، سی دی کتاب، یا قبل ترها نوار کاست کتاب، ویدیو کتاب و… را هم تولید کنند اما الان خیلی کم کتاب در بازاروجود دارد که به قالب کیو آرکد و به شکل آنلاین و برخط، هم تیزر کتاب هم خود محتوای کتاب را به شکل ویدیو آهنگین ساخته باشد و نریشن روی آن داشته باشد. متاسفانه به خاطر وضعیت بد بازار کتاب و تغییر ماهیت مسیله نشر در ایران و البته به شکل کلی در جهان، استفاده از رسانه ها یا چند رسانه ها را بسیار زیاد شده و مشخصاً تکنولوژی وی آر آر VRR ناشران را به این سمت برده که بتواند ازاین فرصت استفاده کند و از بستر مدیا بیشترین بهره را ببر k د و جذابیت را به نحو بیشتری به مخاطب منتقل کند. مشخصاً مخاطبان کودک و نوجوانی که ما در نظر داریم این محتوا به آنها منتقل شود، شرایط یکسانی از نظر هوشی ندارند و بهره هوشی متفاوتی دارند و از نظر گیرایی یا به اصطلاح روانشناسی سبک های یادگیریشان متفاوت است؛ بعضی بصری هستند، بعضی سمعی هستند، بعضی فعال هستند و بعضی در حین رفتارهای پویا می توانند یادگیری را داشته باشند و این ها باعث شده تا از ظرفیت ویدیو بیشترین بهره را ببریم و در همه این اقشار با همه تفاوت هایی که دارند، تاثیرگذار باشیم. مضافاً اینکه اگر کودکان دارای محدودیت های فیزیکی و جسمی یا ذهنی را هم لحاظ کنیم، آن ها هم می توانند به وسیله ویدیو کتاب ها و بهره از یکی از ویژگی آنها یعنی حداقل به شنیداری خام یا تصویری خام تا حدی بهره ببرند و در نتیجه این سبک ویدیو کتاب انتخاب خوبی خواهد بود.

این کتاب ها چه طور برای ترجمه گزینش شدند؟

در رابطه با بحث گزینش کتاب اولین چیزی که برای ناشر مهم بود وموسسه روی آن تمرکز و توجه ویژه داشت بحث سلامت اجتماعی و مشخصاً آموزش ها و دانش افزایی هایی است که به حوزه آسیب های اجتماعی و مشخصاً بحث اعتیاد توجه دارند تا بتوانیم به مهارت پایه کودکان ارتباط پیدا کند. نکته بعدی بحث سبک و فرم مینیمال و ساده برای کتاب بوده که اصطلاحاً حداقل متن را داشته باشد تا برای جامعه بیشتری از مخاطبان کودک و نوجوان جذاب باشند اصطلاحاً کتاب های تصویری و بدون قصه که حجم متن کمی دارند. این مجموعه کتاب هم جزء این دسته است. نکته بعدی بحث تنوع و جذابیت های گرافیکی کار هست که از رنگها و قالب های جذابی استفاده کند و البته خیلی سعی شد تا بتواند مخاطب کودک و نوجوان ایرانی را درگیر کند. البته این نکته را هم باید یادآوری کنم که این عناوینی که گردآوری شده به شکل بسته کتاب است. در بازار کتاب قبلاً تعدادی از این موضوعات بود و توسط ناشران مختلفی ترجمه و توزیع شده بود اما گردآوری یک مجموعه کتاب به شکل بسته های ویدیو کتاب توسط انتشارات دال وموسسه شمیم برای نخستین بار است.