فیلم ایرانی «لاله» پس از یک‌دهه در آمریکا و کانادا نمایش داده شد / فرجام بودجه دولتی ۲/۵ میلیارد تومانی فیلم در دوره احمدی‌نژاد چه شد؟

پریسا ساسانی: فیلم سینمایی «لاله» یکی از جنجالی‌ترین پروژه‌های سینمایی ایران در دهه ۹۰ بود که در دولت دهم و با سرمایه‌گذاری مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به مدیریت شفیع‌ آقامحمدی مدیر وقتِ مرکز، با بودجه ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان آغاز شد و اختصاص بودجه این‌چنینی برای این فیلم در آن زمان به گران‌ترین پروژه سینمایی در آن دوران تبدیل شد و سئوالات بسیاری را برای اهالی سینما و افکار عمومی ایجاد کرد. یکی از سئوال‌های اساسی در آن دوران دلیل سرمایه‌گذاری ۲.۵ میلیارد تومانی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در آن پروژه بود؛ رقمی که در زمان مدیریت وقت، معادل دو سال بودجه مرکز برای تولید آثار مستند به شمار می رفت که می توانست به در اختیار فیلمسازان جوان قرار گیرد؛ اما با گذشت زمان زمزمه‌هایی مبنی بر افزایش این رقم به پنج میلیارد تومان به گوش رسید.

پای کمیسیون فرهنگی مجلس وسط کشیده شد

در همان دوران شفیع آقامحمدیان مدیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که از تیرماه سال ۹۱ به عنوان مجری طرح فیلم سینمایی “لاله” نیز فعالیت می‌کرد، در پاسخ به چرایی تخصیص این بودجه در گفتگوهای خود به کرات عنوان کرد که هزینه پنج میلیاردی در مقیاس با استانداردهای تولید در سینمای جهان رقم ناچیزی است. همچنین در صحبت های خود متذکر شد که قرارست اسدالله نیک نژاد کارگردانی که سال‌ها در آمریکا در حوزه سینما فعالیت کرده است با توجه به ارتباط‌های خود بودجه و امکانات و ارتباطات خارج از کشور را وارد سینمای ایران کند. و این ارتباطِ کارگردان را امتیاز ویژه ای برای سینمای ایران قلمداد می کرد.

چرایی ساخت فیلم با موضوع زندگی لاله صدیق و صرف هزینه میلیاردی برای این کار از دیگر مباحثی بود که پای کمیسیون فرهنگی مجلس را به پروژه سینمایی لاله کشاند و اعضای کمیسیون تشخیص دادند که ساخت این فیلم از اولویت‌های فرهنگی نیست و به تبع همین موضوع، اعضای کمیسیون فرهنگی از جواد شمقدری رئیس وقت سازمان سینمایی و سیدمحمد حسینی وزیر وقت ارشاد توضیحاتی خواستند و این دو مسئول فرهنگی به اعضای کمیسیون فرهنگی قول مساعد دادند که اولویت های فرهنگی در ساخت این فیلم نظر گرفته شود.

جمال شورجه وساطت کرد

اصرار بر ساخت این پروژه سینمایی از یک سو و پیش آمدن سابقه فعالیت اسدالله نیک نژاد در حوزه سینما در آمریکا از سوی دیگر و در نهایت استعفای تیم تولید ابتدایی این فیلم سینمایی باعث شد حاشیه‌های این فیلم دوچندان شود. در همین بین جمال شورجه که از دوستان نزدیک اسدالله نیک نژاد است در همان سال‌ها در گفتگو با خبرگزاری هنر برتر و چند رسانه منتقد دیگر خواست که از پیگیری خبر درباره این پروژه سینمایی دست بردارند و متذکر شد که اسدالله نیک نژاد با حمایت مستقیم محمود احمدی نژاد رئیس جمهور و رئیس دولت دهم این فیلم را می سازد و بعد توضیح داد که اسدالله نیک‌نژاد در سفرهایی که رئیس جمهوری به نیویورک داشت با او ملاقات و موافقت ایشان برای ساخت فیلم سینمایی “لاله” را کسب کرده است.

با بالا گرفتن حرف و حدیث درباره فیلم سینمایی “لاله ، قیمت برآورده شده برای تولید این فیلم میلیادری روز به روز بالا تر می رفت و هر روز خبر تازه ای از روند تولید این فیلم شنیده می شد، تا اینکه بار حاشیه های این فیلم بر روند تولید مستولی شد و بسیاری از اسپانسرهای خارجی که قول مساعد برای تولید این فیلم سینمایی داده بودند از سرمایه‌گذاری پشیمان شدند. به این ترتیب تولید این فیلم سینمایی به محاق رفت و مدتی هیچ خبری از تولید آن نبود. تا اینکه خبر آمد پروانه پرتو پس از کنار گذاشته شدن علیرضا سبط احمدی از تهیه‌کنندگی این پروژه سینمایی، جایگزین وی و تولید بار دیگر از سر گرفته شد. مراحل پیش تولید این فیلم سینمایی پس از حضور پروانه پرتو چهار ماه طول کشید تا اینکه این فیلم در ماه پایانی سال ۹۱ در پردیس سینمای ملت با حضور جمعی از خبرنگاران بار دیگر کلید خورد.

فیلم «لاله» در دولت دهم کلید خورد ولی مسئولان دولت یازدهم گردن نگرفتند

اما این ماجرا به خیر و خوشی به پایان نرسید و مدت کمی بعدتر دولت حسن روحانی روی کار آمد و پس از روی کار آمدن دولت یازدهم، ادامه روند تولید این فیلم را هیچ‌یک از مسئولان گردن نگرفتند و اختصاص بودجه برای ادامه ساخت این پروژه در مرحله اول متوقف شد و بعد به کشمکش و گلایه بین کارگردان و تهیه کننده (مالک) فیلم با مرکز گسترس سینمای مستند و تجربی به عنوان سرمایه گذار در دولت یازدهم به مدیریت محمد مهدی طباطبایی نژاد تبدیل شد.

با حکمیت مشاورعالی رئیس سازمان سینمایی فیصله پیدا کرد

در واقع موضوع بر سر مالکیت فیلم بود طبق قرارداد منعقد شده مالکیت این فیلم به شرکت سینمایی «نور» در لس آنجلس اختصاص داشت و در نهایت این ماجرا با حکم رئیس سازمان سینمایی و اعطای حکمیتِ این مجرا به علیرضا رضاداد به عنوان مشاور حجت الله ایوبی رئیس وقت سازمان سینمایی فیصله پیدا کرد.

اما پس از گذشت یک دهه تعویق برای نمایش این فیلم اسدالله نیک نژاد کارگردان فیلم سینمایی خبر از نمایش آن در پلتفورم  (اپل تی وی) داد.

نمایش این فیلم در شبکه نمایش (اپل تی وی) موضوع، پرسش درباره حق کپی رایت این فیلم سینمایی را ایجاد کرد که اسدالله نیک‌نژاد به عنوان کارگردان این فیلم سینمایی در گفتگو با هنر برتر درباره نمایش این فیلم در آمریکا و کانادا در شبکه نمایش (اپل تی وی) که یکی از رقیبان قدرتمند نتفلیکس نیز به شمار می رود؛ توضیحاتی ارائه کرد و گفت: پس از سال‌ها دست اندازی برای تولید و نمایش، عاقبت این فیلم با در نظر گرفتن حق مالکیت به زبان انگلیسی توسط شرکت سینمایی «نور» که در آمریکا مستقر است؛ منتشر شد.

اسدالله نیک‌نژاد ادامه داد: البته تنها پخش سینمایی این فیلم بعد از کویید ۱۹ توسط کمپانی پخش آمریکایی (Mac theater)  انجام شد. این کمپانی یکی از معتبرترین شرکت هایی است فقط فیلم‌های سینمایی استودیویی هالیوود را پخش می کند و پس از آن با توجه به این مطلب که حق بین المللی این فیلم متعلق به ایران نبود همه موارد به شکل قانونی و ثبت شده در اختیار شبکه نمایش «اپل تی وی» قرار گرفت.

کارگردان فیلم «لاله» با اشاره به این مطلب که این فیلم، یک دهه قبل درباره موفقیت یک زن ایرانی در سطح بین الملل درعرصه مسابقات اتومیبل رانی (رالی) ساخته شده است؛ خاطرنشان کرد: فیلم «لاله» یک اثر سینمایی با موضوع حضور متفاوت زنانِ ایرانی درعرصه بین الملل است و خوشحالم پس از سال‌ها این فیلم بالاخره نمایش داده شد و نوعی دیگر از زندگی زنان در ایران در عرصه بین الملل مطرح شد.   

لازم به توضیح است فیلم سینمایی «لاله» دربارهٔ زندگی لاله صدیق، قهرمان اتومبیل‌رانی ایران و چالش‌ها و مشکلاتی است که این راننده حرفه‌ای با آن مواجه بوده است.

این فیلم سینمایی با حضور بازیگران ایرانی و به زبان انگلیسی ساخته شده است و در زمان اکران در ۲ نسخه جداگانه، به زبان انگلیسی همراه با زیرنویس فارسی و دوبله فارسی به نمایش درآمد. سارا امیری، سام قریبیان، ایرج نوذری، نیکی کریمی، میترا حجار، پیام اینالویی، محمد صادقی، امیرعلی دانایی، همایون ارشادی، آزیتا حاجیان، لیلا اوتادی، محمود اردلان، ژوبین رهبر، بهرام حیدری و محمد متوسلانی بازیگران این فیلم هستند.

عوامل این فیلم عبارتند از نویسنده و کارگردان: اسدالله نیک‌نژاد، تهیه‌کنندگان: پروانه پرتو، تورج منصوری، مدیر فیلمبرداری: تورج منصوری، تدوین: حسن ایوبی، موسیقی: احسان بیرق‌دار، طراح صحنه: ایرج رامین‌فر، طراح لباس: بهزاد آدینه، طراح چهره‌پردازی: اکرم نویدی، دانیال حقیقت، صداگذاری و میکس: احسان خانزادی، عرفان یزدی، محصول مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی.

* عکس‌ها اختصاصی در اختیار هنر برتر قرار داشته است

۲۴۳۵۷