دوام ورق پلی کربنات چقدر است؟
طول عمر انواع پلی کربنات:
- ورقهای پلی کربنات سبک: 5 تا 10 سال
- ورقهای پلی کربنات سنگین: 10 تا 20 سال
- ورقهای پلی کربنات چندجداره: 15 تا 25 سال
ماندگاری ورق پلی کربنات
دانستن اینکه یک ورق پلی کربنات در شرایط مختلف آبوهوایی و با گذشت زمان چقدر مقاومت خود را حفظ میکند، برای تصمیم گیری آگاهانه و برنامه ریزی برای نگهداری یا تعویض ضروری است.
طبق تجربه ما ورقهای زیر وزن 14 کیلوگرم (مانند پلی کربنات دوجداره 4 میل و 6 میل) طول عمر حدود 5 تا 10 سال و ورقهای بالای وزن 14 کیلوگرم (مانند پلی کربنات لانه زنبوری) حدود 15 تا 20 سال عمر مفید دارند. البته این مدت زمان در برندهای مختلف متفاوت است.
بیشترین طول عمر در بین برندهای مختلف برای ورق پلی کربنات پلیمرطلایی یزد است.

طول عمر معمول ورق پلی کربنات چقدر است؟
تعیین یک عدد دقیق برای طول عمر ورق پلی کربنات دشوار است؛ زیرا همانطور که اشاره شد عوامل متعددی بر آن تاثیر میگذارند. با این حال به طور کلی میتوان انتظار داشت که ورقهای پلی کربنات با کیفیت بالا که مطابق با استانداردهای بین المللی تولید شده و مجهز به لایه محافظ در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) هستند طول عمری بین 10 تا 20 سال داشته باشند.
در بسیاری از موارد تولیدکنندگان معتبر گارانتیهایی برای حفظ شفافیت و مقاومت در برابر شکستگی ناشی از تگرگ ارائه میدهند که معمولاً بین 5 تا 15 سال است. این گارانتیها نشان دهنده حداقل طول عمر مورد انتظار در شرایط نرمال هستند.
با این حال در شرایط محیطی بسیار سخت یا در صورت عدم رعایت نکات نصب و نگهداری ممکن است این طول عمر کاهش یابد. از طرف دیگر در محیطهای داخلی یا با مراقبت مناسب دوام میتواند حتی از بازه 20 سال فراتر رود.

عوامل کلیدی موثر بر دوام ورق پلی کربنات
دوام و پایداری بلندمدت ورق پلی کربنات نتیجه تعامل پیچیده ای از ویژگیهای ذاتی ماده و شرایط محیطی و نحوه استفاده است. شناخت دقیق این عوامل به مصرف کنندگان کمک میکند تا در زمان خرید بهترین انتخاب را داشته باشند و با نگهداری صحیح حداکثر بهره وری را از سرمایه گذاری خود ببرند. در ادامه به مهمترین این فاکتورها میپردازیم.
تاثیر لایه محافظ UV بر ماندگاری
اشعه ماوراء بنفش (UV) موجود در نور خورشید یکی از مخربترین عوامل برای بسیاری از پلیمرها از جمله پلی کربنات است. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این اشعه بدون محافظ منجر به تخریب پیوندهای شیمیایی در ساختار پلی کربنات میشود. این تخریب ابتدا به صورت زرد شدن و کدر شدن سطح ظاهر میشود و به تدریج باعث کاهش مقاومت ضربه ای و شکنندگی ورق میگردد.
ورقهای پلی کربنات با کیفیت بالا دارای یک یا دو لایه محافظ UV هستند که به صورت کوتینگ (Coating) یا با استفاده از روش Co-extrusion در فرآیند تولید به سطح ورق اضافه میشوند. این لایه مانند یک فیلتر عمل کرده و از نفوذ اشعه UV به عمق ورق جلوگیری میکند. وجود این لایه به ویژه در سمت رو به خورشید (سمت مشخص شده توسط تولیدکننده) برای کاربردهای بیرونی حیاتی است و میتواند طول عمر ورق را از چند سال به بیش از یک دهه افزایش دهد.
اثر ضخامت و ساختار ورق
ساختار فیزیکی ورق پلی کربنات نیز بر دوام آن تاثیرگذار است به خصوص در مقاومت در برابر بارهای فیزیکی و ضربه. ورقهای پلی کربنات در ضخامتهای مختلف و با ساختارهای گوناگون تولید میشوند:
- ورقهای تخت فشرده (Solid): این ورقها ظاهری شبیه شیشه دارند و در ضخامتهای پایین (مانند 2 تا 12 میلی متر) برای کاربردهای مختلف استفاده میشوند. مقاومت ضربه ای آنها بسیار بالاست.
- ورقهای دوجداره و چندجداره (Multi-wall): این ورقها دارای فضاهای خالی بین دو یا چند لایه هستند که باعث کاهش وزن و افزایش خواص عایق بندی حرارتی و صوتی میشود. ساختار سلولی آنها باعث توزیع بهتر نیرو در برابر ضربه شده و مقاومت خوبی در برابر باد و بارهای برفی ایجاد میکند.
- ورقهای موجدار (Corrugated): این ورقها اغلب برای پوشش سقفها استفاده میشوند و ساختار موجی آنها به استحکام خمشی ورق کمک میکند.
به طور کلی ورقهای با ضخامت بیشتر و ساختار چندجداره معمولاً مقاومت فیزیکی بیشتری در برابر ضربه فشار باد و بارهای سنگین مانند برف دارند. این مقاومت بالاتر در برابر تنشهای فیزیکی میتواند به دوام کلی ورق در طول زمان کمک کند هرچند مقاومت در برابر عوامل شیمیایی یا UV بیشتر به کیفیت ماده و لایه محافظ بستگی دارد.
شرایط آب و هوایی و محیطی محل نصب
اقلیم و شرایط محیطی محل نصب تاثیر مستقیمی بر سرعت فرسودگی ورق پلی کربنات دارد. دمای محیط یکی از عوامل مهم است. پلی کربنات میتواند دماهای بالا (تا حدود 120 درجه سانتی گراد به صورت موقت) و دماهای پایین (تا حدود 40- درجه سانتی گراد) را تحمل کند اما نوسانات شدید دما و قرار گرفتن طولانی مدت در دماهای بسیار بالا به خصوص در ترکیب با رطوبت و اشعه UV میتواند فرآیند تخریب را تسریع کند.
رطوبت بالا بارانهای اسیدی آلودگیهای صنعتی و شیمیایی موجود در هوا نیز میتوانند به مرور زمان به سطح ورق آسیب رسانده یا باعث کدر شدن آن شوند. وزش بادهای شدید میتواند تنش مکانیکی بر ورق وارد کرده و در صورت نصب نامناسب منجر به آسیب شود. تگرگ یکی از عوامل مخرب فیزیکی است؛ ورقهای با کیفیت بالا و ضخامت مناسب به خصوص ورقهای دوجداره و چندجداره مقاومت خوبی در برابر تگرگ دارند اما تگرگهای بسیار سنگین یا تکرار شونده ممکن است به سطح آسیب بزنند.
کیفیت مواد اولیه و برند تولیدکننده
همانند هر محصول دیگری کیفیت مواد اولیه مورد استفاده در تولید ورق پلی کربنات و فرآیند تولید توسط تولیدکننده نقش اساسی در دوام نهایی محصول دارد. تولیدکنندگان معتبر از رزین پلی کربنات با گرید بالا و فرآیندهای تولید استاندارد و کنترل شده استفاده میکنند. آنها همچنین از تکنولوژیهای پیشرفته برای اعمال لایه محافظ UV با ضخامت و پوشش یکنواخت بهره میبرند.
ورقهای تولید شده توسط برندهای ناشناخته یا با استفاده از مواد بازیافتی یا بی کیفیت ممکن است در ابتدا ظاهری قابل قبول داشته باشند اما فاقد پایداری بلندمدت هستند. این ورقها معمولاً لایه UV ضعیف یا نامناسبی دارند یا حتی ممکن است فاقد آن باشند. در نتیجه در مدت زمان کوتاهی (گاهی کمتر از 5 سال) دچار زرد شدن شدید کدر شدن و شکنندگی میشوند.
نصب و نگهداری صحیح
حتی باکیفیتترین ورق پلی کربنات نیز در صورت نصب غیراصولی یا عدم نگهداری صحیح طول عمر مورد انتظار را نخواهد داشت. نکات مهم در نصب شامل موارد زیر است:
- رعایت فضای انبساط حرارتی: پلی کربنات ضریب انبساط حرارتی بالایی دارد. عدم پیش بینی فضای کافی برای انبساط و انقباض در زمان نصب میتواند منجر به کمانش ترک خوردگی یا تغییر شکل ورق شود.
- استفاده از یراق آلات و چسبهای مناسب: برخی چسبها و سیلیکونها حاوی حلالهایی هستند که میتوانند به پلی کربنات آسیب برسانند. استفاده از یراق آلات و مواد آب بندی سازگار با پلی کربنات ضروری است.
- جهت نصب لایه UV: در ورقهای با لایه UV یک طرفه نصب صحیح سمت دارای لایه محافظ رو به خورشید حیاتی است.
نگهداری صحیح شامل تمیز کردن منظم برای جلوگیری از تجمع آلودگی و استفاده از روشها و مواد مناسب برای تمیز کردن است که در ادامه به آن پرداخته میشود. تمیز کردن نامناسب میتواند به لایه محافظ UV یا سطح ورق آسیب بزند.
بهترین برندهای پلی کربنات با بالاترین طول عمر
برندهای زیر طبق تجربه ما به ترتیب بیشترین بازدهی و طول عمر را داشته اند:
- پلیمر طلایی یزد
- جی لیان جی
- آیدا پلاستیک
- آسو
- بامبو
- سانبو

انواع ورق پلی کربنات و تفاوت در دوام
همانطور که پیشتر اشاره شد انواع مختلفی از ورقهای پلی کربنات وجود دارند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند و ممکن است تفاوتهایی در دوام کلی یا مقاومت در برابر عوامل خاص از خود نشان دهند:
- ورق پلی کربنات تخت فشرده (Solid Polycarbonate Sheet): این نوع ورق به دلیل چگالی بالاتر مقاومت ضربه ای فوق العاده ای دارد (حدود 250 برابر شیشه). دوام آن در برابر ضربه و شکستگی بسیار بالاست. با این حال مقاومت آن در برابر UV و عوامل محیطی به کیفیت لایه محافظ UV و مواد اولیه بستگی دارد مشابه ورقهای دیگر.
- ورق پلی کربنات دوجداره و چندجداره (Multi-wall Polycarbonate Sheet): ساختار این ورقها باعث سبکی و عایق بندی بهتر میشود. مقاومت ضربه ای آنها نیز خوب است به خصوص در برابر تگرگ زیرا ساختار سلولی نیرو را توزیع میکند. این ورقها در برابر بارهای برفی و باد نیز مقاومتر هستند. دوام آنها در برابر UV و عوامل شیمیایی نیز به لایه محافظ و کیفیت مواد بستگی دارد. کانالهای داخلی باید به درستی درزگیری شوند تا از ورود آب و آلودگی جلوگیری شود که میتواند به دوام بلندمدت آسیب بزند.
- ورق پلی کربنات موجدار (Corrugated Polycarbonate Sheet): این نوع ورق معمولاً نازکتر است و برای پوشش سقفهای شیب دار استفاده میشود. ساختار موجی به آن استحکام خمشی میدهد. دوام آن در برابر عوامل محیطی و UV به کیفیت لایه محافظ آن بستگی دارد. مقاومت ضربه ای آن معمولاً کمتر از ورقهای تخت فشرده است اما برای کاربردهای سقف که نیاز به سبکی و عبور نور است مناسب است.
در نهایت فارغ از نوع ورق مهمترین عامل تعیین کننده دوام در کاربردهای بیرونی کیفیت مواد اولیه، فرآیند تولید و به ویژه وجود و کیفیت لایه محافظ UV است.
چگونه طول عمر ورق پلی کربنات را افزایش دهیم؟
افزایش طول عمر ورق پلی کربنات شامل ترکیبی از انتخاب هوشمندانه در زمان خرید و مراقبت صحیح پس از نصب است. با رعایت نکات ساده اما مهم میتوانید اطمینان حاصل کنید که ورق شما برای سالهای طولانی شفافیت و مقاومت خود را حفظ میکند.
انتخاب ورق با لایه محافظ UV مناسب
این مهمترین گام برای افزایش دوام ورق پلی کربنات در کاربردهای بیرونی است. هنگام خرید حتماً از فروشنده در مورد وجود و کیفیت لایه محافظ UV سوال کنید. ورقهای با کیفیت معمولاً برچسب یا فیلم محافظی دارند که سمت دارای لایه UV را مشخص میکند. برای مناطق با تابش شدید آفتاب یا کاربردهایی که هر دو سمت ورق در معرض نور قرار میگیرند ممکن است نیاز به ورق با لایه UV در هر دو سمت باشد.
بررسی گارانتی ارائه شده توسط تولیدکننده نیز میتواند نشانه ای از کیفیت لایه UV باشد. گارانتیهای طولانیتر (مثلاً 10 یا 15 سال) برای عدم زرد شدن یا حفظ شفافیت معمولاً نشان دهنده کیفیت بالای لایه محافظ UV است.
روش صحیح تمیز کردن ورق پلی کربنات
تمیز کردن منظم نه تنها ظاهر ورق را بهبود میبخشد بلکه با جلوگیری از تجمع آلودگیهایی که ممکن است حاوی مواد شیمیایی خورنده باشند به دوام آن کمک میکند. اما نحوه تمیز کردن بسیار مهم است:
- استفاده از آب ولرم و صابون ملایم: بهترین روش استفاده از آب ولرم و محلول رقیق از یک صابون یا مایع ظرفشویی ملایم است.
- استفاده از پارچه نرم یا اسفنج غیر ساینده: برای شستشو از پارچه میکروفیبر نرم اسفنج نرم یا برس با موی نرم استفاده کنید. از پدهای ساینده سیم ظرفشویی یا برسهای زبر که میتوانند سطح ورق و لایه محافظ UV را خراش دهند اکیداً خودداری کنید.
- شستشوی اولیه برای حذف ذرات درشت: قبل از شروع شستشو با صابون سطح ورق را با آب فراوان بشویید تا گرد و غبار شن و سایر ذرات درشت که ممکن است باعث خراش شوند پاک شوند.
- آبکشی کامل: پس از شستشو با محلول صابون سطح را به طور کامل با آب تمیز آبکشی کنید تا بقایای صابون پاک شود.
- خشک کردن (اختیاری): برای جلوگیری از ایجاد لکه آب میتوانید سطح را با یک پارچه نرم و تمیز خشک کنید.
- اجتناب از مواد شیمیایی قوی: از حلالها مواد شوینده قوی آمونیاک پاک کنندههای شیشه حاوی آمونیاک استون بنزن تینر و سایر مواد شیمیایی خورنده یا حلالهای آلی که میتوانند به پلی کربنات آسیب برسانند به شدت پرهیز کنید.
رعایت این نکات ساده در تمیز کردن به حفظ شفافیت و یکپارچگی سطح ورق برای سالهای طولانی کمک میکند.
علائم پایان عمر مفید ورق پلی کربنات
شناخت نشانههایی که حاکی از پایان عمر مفید یا شروع فرآیند تخریب جدی در ورق پلی کربنات هستند به شما امکان میدهد قبل از اینکه ورق عملکرد خود را از دست بدهد یا خطری ایجاد کند برای تعویض یا ترمیم آن برنامه ریزی کنید. این علائم معمولاً به تدریج و در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض عوامل محیطی ظاهر میشوند.
زرد شدن یا کدر شدن بیش از حد
یکی از شایعترین و واضحترین نشانههای تخریب پلی کربنات به خصوص در ورقهایی که فاقد لایه محافظ UV مناسب هستند یا لایه محافظ آنها آسیب دیده است زرد شدن یا کدر شدن سطح ورق است. در ابتدا ممکن است به صورت تغییر رنگ جزئی دیده شود اما با پیشرفت تخریب ورق به طور قابل توجهی زرد شده و شفافیت خود را از دست میدهد. این امر نه تنها زیبایی ظاهری را کاهش میدهد بلکه نشان دهنده شروع فرآیند شکنندگی نیز هست.
شکنندگی و ترد شدن لبهها یا سطح ورق
با تخریب ساختار پلیمری پلی کربنات در اثر اشعه UV حرارت یا مواد شیمیایی نامناسب ماده مقاومت ضربه ای فوق العاده خود را از دست میدهد. ورق شروع به ترد شدن میکند به خصوص در لبهها یا نقاطی که تنش بیشتری متحمل میشوند. ممکن است با کوچکترین ضربه یا حتی فشار دست دچار ترک خوردگی یا شکستگی شود. این شکنندگی میتواند ایمنی سازه را به خطر اندازد به خصوص در سقفها و نورگیرها.
گارانتی ورق پلی کربنات به چه معناست؟
گارانتی ارائه شده توسط تولیدکنندگان معتبر برای ورقهای پلی کربنات معمولاً شامل تعهداتی در قبال عملکرد ورق در یک بازه زمانی مشخص است. این گارانتیها معمولاً دو جنبه اصلی دارند:
- گارانتی عدم زرد شدن (Non-yellowing Guarantee): این گارانتی تضمین میکند که ورق در برابر اشعه UV مقاوم بوده و در طول دوره گارانتی دچار زرد شدن بیش از حد نخواهد شد. این یکی از مهمترین گارانتیها برای کاربردهای بیرونی است.
- گارانتی مقاومت در برابر تگرگ (Hail Resistance Guarantee): این گارانتی تضمین میکند که ورق در برابر ضربه تگرگ با اندازه و سرعت مشخص (معمولاً بر اساس استانداردهای خاص) در طول دوره گارانتی دچار شکستگی نخواهد شد.
مدت زمان گارانتی بسته به تولیدکننده و نوع ورق متفاوت است اما معمولاً بین 5 تا 15 سال متغیر است. وجود گارانتی و طولانی بودن مدت آن نشانه ای قوی از اعتماد تولیدکننده به کیفیت و دوام محصول خود است و میتواند معیار مهمیدر انتخاب ورق باشد. البته شرایط گارانتی (مانند نحوه نصب و نگهداری) باید به دقت مطالعه شود.
مقایسه دوام پلی کربنات با سایر مصالح شفاف
برای درک بهتر جایگاه پلی کربنات از نظر دوام مقایسه آن با سایر مواد شفاف رایج در ساختمان و صنعت مفید است. هر ماده مزایا و محدودیتهای خود را دارد:
همانطور که در جدول مشخص است نقطه قوت اصلی پلی کربنات در مقایسه با شیشه و اکریلیک مقاومت ضربه ای فوق العاده بالای آن است که آن را برای کاربردهایی که خطر شکستگی وجود دارد (مانند سقفها نردهها محافظها) ایده آل میسازد. در حالی که شیشه ذاتاً در برابر UV و خراش بسیار مقاوم است شکنندگی آن یک محدودیت بزرگ محسوب میشود. اکریلیک شفافیت خوبی دارد و کار با آن آسان است اما مقاومت ضربه ای و مقاومت حرارتی آن کمتر از پلی کربنات است و مستعد خراشیدگی است. فایبرگلاس معمولاً مقاومت کمتری در برابر UV دارد و ممکن است به مرور زمان الیاف آن نمایان شده و کدر شود.
بنابراین پلی کربنات تعادلی عالی بین مقاومت ضربه ای شفافیت وزن کم و دوام (به شرط وجود لایه UV با کیفیت) ارائه میدهد که آن را به انتخابی محبوب برای طیف وسیعی از کاربردها تبدیل کرده است.
برای مشاهده متن اصلی مقاله دوام ورق پلی کربنات به لینک زیر مراجعه کنید: