ایران؛ سومین کشور متضرر از قطع اینترنت در جهان

آفتاب نیوز :

اینترنت ایران دیگر با قطع و اختلال عجین شده است؛ خاصه در سال های اخیر که فیلترینگ و مسدودسازی های گسترده هم به این مشکلات اضافه شده اند تا اینترنت باکیفیت برای کاربران ایرانی شبیه به یک رویای دست نیافتنی باشد. تداوم این اختلال ها رکورد های تازه ای را به ارمغان آورده اند که البته نه برای زیست مجازی کاربران و نه اقتصاد کشور، چندان شیرین و خوشایند نیستند.

محدودیت ها و اختلالات اینترنتی که تا نیمه سال میلادی گذشته با تحمیل ضرر 5.7 میلیون دلاری، ایران را به رتبه دهمین کشور متضرر جهان از این نظر رسانده بودند؛ حالا تا پایان سال2023 با ضرر اقتصادی 920.3میلیون دلاری، ایران را به رتبه سومین کشور جهان در این رتبه بندی رسانده اند.

قطع اینترنت توسط دولت ها – به هر دلیل- سالانه میلیارد ها دلار به اقتصاد جهان ضرر می زند و در شمایل زخمی ظاهر می شود که آن ها بر پیکر اقتصاد کشورهایشان می زنند. اینترنت ایران هم سال هاست که با فیلترینگ و قطعی های عمدی دست و پنجه نرم می کند و این اختلالات، ضرر های هنگفتی را به کاربران و البته کسب وکار های آنلاین وارد کرده اند.

جدیدترین آمار های منتشرشده از نتیجه بررسی های top 10 vpn، اطلاعات جالبی از تاثیرات اقتصادی قطعی ها و اختلالات اینترنتی به دست می دهد.

این وب سایت که به عنوان زیرمجموعه ای از نهاد غیرانتفاعی و معتبر نت بلاکس در زمینه ردیابی قطعی های اینترنت فعالیت می کند، در آخرین گزارش خود اعلام کرده است که قطعی های اینترنتی اعمال شده از سوی دولت ها در سال میلادی گذشته، بیش از 9میلیارد دلار به اقتصاد جهانی ضرر زده است.

این گزارش نشان می دهد که در سال گذشته میلادی 196 خاموشی عمدی اینترنت در 25کشور جهان اتفاق افتاده و طول مدت اختلالات اینترنتی اعمال شده از سوی دولت ها در این سال به 79هزار و 238ساعت رسیده است.

بر این اساس، در سال2023 اینترنت جهان به مدت 25 هزار و 535 ساعت خاموش بوده است و 747میلیون نفر از مردم جهان در این مدت تحت تاثیر قطعی های عمدی اینترنت قرار گرفته اند.

درست به همین دلیل هم فعالان حقوق بشر معتقدند که در سال میلادی گذشته نیمی از قطعی های عمدی اینترنت از سوی دولت ها، منجر به پایمال شدن حقوق و آزادی های اجتماعی افراد شده است.

در این سال شبکه های اجتماعی به مدت 53هزار و 703ساعت فیلتر بوده اند و در میان آن ها پلتفرم ایکس یا توییتر رکورددار بیشترین میزان فیلترینگ و محدودیت بوده است. توییتر با 10هزار و 683ساعت اختلال عمدی این رکورد را به دست آورده که 18درصد بیشتر از اینستاگرام و 26درصد بیشتر از تیک تاک بوده است.

بر اساس این گزارش روسیه با 4.02میلیارد دلار، بیشترین ضرر اقتصادی ناشی از قطع و اختلال عمدی را در سال گذشته میلادی تجربه کرده است و بعد از آن اتیوپی با 1.59میلیارد دلار و ایران با 920.3میلیون دلار، رتبه های بعدی را در اختیار دارند.

با این حال، اما عراق با 66 مورد قطع عمدی اینترنت، بیشترین تعداد خاموشی را داشته است که اغلب آن ها مربوط به امتحانات مدارس و دانشگاه ها بوده اند. جالب است بدانید که شهر مانیپور در هند با بیش از 5هزار ساعت قطع عمدی، بیشترین میزان خاموشی اینترنت یک سال گذشته در جهان را به خودش اختصاص داده است.

از ضرر اقتصادی تا آسیب اجتماعی

در حقیقت بررسی ضرر جهانی قطع اینترنت از سوی دولت های جهان، ناظر بر نوعی اختلال عمدی است که به عقیده بسیاری از کارشناسان شدیدترین شکل از سانسور اینترنت به حساب می آید که علاوه بر نقض حقوق دیجیتال شهروندان، ضرر های اقتصادی هنگفتی را هم به کشور ها تحمیل می کند.

این شاخص با ردگیری هر قطعی اینترنت و شبکه های اجتماعی در کشور های مختلف دنیا که توسط دولت ها و به صورت عامدانه انجام می شود و همچنین بر اساس محاسبات مربوط به شاخص هایی از بانک جهانی، اتحادیه جهانی مخابرات، اداره آمار اتحادیه اروپا و اداره سرشماری ایالات متحده آمریکا به دست می آید.

کارشناسان اقتصادی و جامعه شناسان معتقدند که قطع عمدی اینترنت به عنوان شدیدترین شکل سانسور اینترنت، یکی از اشکال کنترل و نظارت اجتماعی بر مردم هر کشور است که جلوی دسترسی آزاد آن ها به اینترنت می گیرد و در نهایت هدف از ردگیری شاخص هزینه جهانی قطع اینترنت، جلب توجه عموم مردم به آسیب های اجتماعی و اقتصادی است که چنین اقداماتی می توانند به دنبال داشته باشند.

آمار های منتشرشده از سوی وب سایت top10vpn نشان می دهند که در سال 2022 میلادی 114 قطعی اینترنت در 23 کشور جهان اتفاق افتاد که در مجموع ضرر های ناشی از آن ها به 24.67 میلیارد دلار رسید. مجموع زمان قطع اینترنت در این سال در سراسر جهان 50 هزار و 65 ساعت بود که نسبت به سال 2021 رشد 45 درصدی داشت. در سال 2022 هم روسیه بیشترین ضرر ناشی از قطع عمدی اینترنت را به خودش اختصاص داده بود که به 21.59 میلیارد دلار رسید. بعد از روسیه هم کشور های میانمار و قزاقستان در رتبه های بعدی قرار داشتند.

این بررسی ها نشان می دهند که در طول نیمه اول سال 2023 در مجموع جهان شاهد 81 قطعی عمدی در 14 کشور بود که مجموع ضرر اقتصادی این قطعی ها 1.72 میلیارد دلار بود. در 6 ماه ابتدایی سال میلادی گذشته 17 هزار و 901 ساعت قطعی عمدی اینترنت در سراسر جهان اعمال شد.

بر اساس این آمارها، در نیمه اول 2023 اتیوپی با 526 میلیون دلار، بیشترین ضرر ناشی از قطعی های اینترنت را در میان کشور های جهان داشته است و بعد از آن میانمار و هند در رتبه های بعدی قرار دارند.

حال آنکه در پایان سال 2023 روسیه توانست با کنار زدن اتیوپی، رتبه اول در اختیار بگیرد و البته ایران هم با عبور از هند، جایگاه سوم این رتبه بندی را به خودش اختصاص بدهد.

بخش دیگری از این گزارش به بررسی دلایل مختلفی می پردازد که باعث می شوند دولت های جهان راه حل را در قطع عمدی اینترنت جست وجو کنند. به این ترتیب گویا در سال گذشته میلادی ناآرامی ها و درگیری ها بیش از هر چیز به خاموشی اینترنت منجر شده اند که در این زمینه اروپا و سپس آسیا شاهد بیشترین میزان این نوع اختلال عمدی از سوی دولت ها بوده اند.

بعد از آن تظاهرات مردمی بیشترین سهم از خاموشی عامدانه اینترنت را در اختیار دارند و البته کشور های خاورمیانه در این زمینه پیشگام بوده و اساسا مهم ترین علت اختلالات اینترنتی اعمال شده از سوی دولت ها در این کشورها، همین تظاهرات و اعتراضات سیاسی بوده است. به طور کلی ناآرامی ها با 5.06 میلیارد دلار ضرر اقتصادی، مهم ترین دلیل قطعی های عمدی اینترنت در سال گذشته میلادی بوده اند.

بعد از اینها، اتفاقات دیگری از جمله تظاهرات (با 2.8 میلیارد دلار)، امتحانات درسی (با 464.1 میلیون دلار)، کنترل جریان اطلاعات (با 421 میلیون دلار)، کودتای نظامی (با 238.1 میلیون دلار) و انتخابات (با 34.1 میلیون دلار) مهم ترین دلایل قطعی ها و اختلالات اینترنتی اعمال شده از سوی دولت ها بوده اند.