رسول سلیمی: سفر رییس اقلیم کردستان عراق به تهران چند ماه پس از حمله موشکی سپاه به اربیل صورت می گیرد. تحلیلگران خاورمیانه معتقدند پس از کدورت دو طرف (تهران و اربیل) در پی حمله موشکی به اقلیم کردستان عراق، اکنون نیاز مبرمی به ارتقای روابط دوجانبه احساس می شود تا اقلیم کردستان عراق و جمهوری اسلامی ایران روابط خود را ترمیم کنند.
در ده سال گذشته این چهارمین سفر نچیروان بارزانی به عنوان یک مقام ارشد منطقە کردستان عراق، به ایران است. نیچروان بارزانی رییس کنونی اقلیم کردستان عراق، فرزند مرحوم ادریس بارزانی و برادرزاده مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان عراق، مانند بسیاری از سیاستمداران کُرد، به مدت طولانی در ایران زندگی کرده و علاوه بر تسلط کامل بر زبان فارسی، شناخت قابل توجهی از فرهنگ و مختصات و رویکردهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران دارد.
این سفر برای کشورمان از آنجا اهمیت دارد که مسیله حضور گروه های کرد مخالف ایران در مرز با عراق، همواره از مسایل مشترک بین ایران و کردستان عراق بوده است. در همین راستا ابراهیم رییسی نیز در دیدار با بارزانی تاکید کرد: «دولت عراق و اقلیم کردستان به طور مطلق از هرگونه سوءاستفاده عناصر دشمن صهیونیستی و عناصر ضدانقلاب از خاک این منطقه علیه ایران جلوگیری به عمل آورند»
این موضوع نشان می دهد توافقات امنیتی ایران و عراق و موضوع کردهای مخالف ایران، بخش مهمی از محور مذاکرات دو طرف را تشکیل داده است. چه آنکه ابراهیم رییسی در ادامه این دیدار «خلع سلاح کامل و عدم حضور عناصر ضدانقلاب در خاک عراق» را یک ضرورت دانست. اسفندماه سال 1401 دفتر نخست وزیر عراق و شورای عالی امنیت ملی ایران در بیانیه ای مشترک اعلام کردند که دو کشور توافقی را باهدف تامین «امنیت مرزی» امضا کردند.
انگیزه بارزانی از سفر به تهران
اما انگیزه بارزانی از سفر به تهران آن هم در شرایط فعلی منطقه، مسیله ای حیاتی تر برای کردهای عراق است که آن را قانع کرده تا بار دیگر از ایران برای حل مسیله ای داخلی کمک بگیرند. اما آن مسیله چیست؟ سفر بارزانی به تهران هم زمان با بحران انتخابات پارلمانی در اقلیم کردستان است. کمیسیون انتخابات عراق 21 خردادماه را برای برگزاری انتخابات محلی اقلیم کردستان تعیین کرد، اما حزب دمکرات کردستان به رهبری بارزانی خواهان تعویق این انتخابات است.
این در حالی است که اتحادیه میهنی کردستان عراق دومین حزب قدرتمند این منطقه به رهبری بافل طالبانی (پسر جلال طالبانی) خواهان برگزاری انتخابات هستند. بافل طالبانی، تعویق انتخابات را خطرناک خوانده و گفته است باعث ضربه به نهادهای دمکراتیک منطقه می شود.
بافل طالبانی که شهریور سال 1402 به ایران سفر و با وزیر خارجه و رییس مجلس دیدار کرده بود، مواضع نزدیکی با جمهوری اسلامی دارد و این گمانه زنی درباره انگیزه سفر بارزانی برای وساطت ایران در ماجرای بحران انتخابات پارلمانی در اقلیم کردستان را افزایش داده است. ناظران سیاسی معتقدند نچیروان بارزانی با هدف ایجاد نوعی موازنه سیاسی با طالبانی ها در سفر به ایران، سعی دارد روند تحولات در آستانه انتخابات اقلیم را به نفع حزب دموکرات کردستان عراق (بارزانی) تغییر دهد و سطحی از موازنه بین اربیل و سلیمانیه ایجاد کند.
این گمانه زنی از آنجا تقویت می شود که دلشاد شهاب سخنگوی ریاست اقلیم کردستان عراق در آستانه سفر نچیروان بارزانی رییس اقلیم به تهران، به خبرگزاری «رووداو» گفته بود: «هدف رییس اقلیم در این سفر تاکید بر آن است که اقلیم کردستان عامل تهدید برای منافع همسایگان نخواهد بود و همه نیروهای عراقی که در حال حاضر در قدرت هستند، سابقه روابط قوی با جمهوری اسلامی ایران دارند و روزگاری تشکیل حکومت در عراق از تهران انجام می شد و امروز هم شکی نیست که ایران قادر به کمک در بهبود روابط اربیل و بغداد است»
این در حالی است که طالبانی همکاری های نزدیکی با ایران بعد از قرارداد امنیتی ایران و عراق داشت و همان زمان سفر طالبانی به تهران، «احمد الهرکی» از مسیولان ارشد اتحادیه میهنی کردستان عراق به پایگاه العربی الجدید گفته بود: “سفر بافل طالبانی رییس این حزب به تهران در ارتباط با پرونده احزاب مخالف کُرد ایرانی (گروه های مسلحِ تروریست) که در داخل اقلیم کردستان عراق حضور دارند، موفقیت آمیز بود و طالبانی نقش مهمی برای یکسره و نهایی کردن این پرونده بازی کرد. “
بحران سیاسی در اقلیم کردستان عراق
اما بحران در انتخابات پارلمانی اقلیم کردستان عراق از آنجا آغاز شد که سه ماه قبل دادگاه عالی فدرال عراق، کردستان را به چهار حوزه انتخابیه تقسیم کرد و رای به لغو کرسی های اقلیت ها در این منطقه داد. در مجلس کردستان 11 کرسی به اقلیت های مذهبی و قومی اختصاص داده شده که همه آنها از متحدان حزب آقای بارزانی هستند؛ رای جدید دادگاه فدرال عراق ممکن است باعث شود حزب دمکرات کردستان در انتخابات آینده اکثریت را از دست بدهد.
ازاین رو حزب دمکرات کردستان که به رای دادگاه اعتراض دارد انتخابات را تحریم کرده است. سفر نچیروان بارزانی به تهران چند روز پس از سفر او به بغداد انجام شد و اختلاف اربیل با بغداد بر سر سهمیه بودجه کردستان عراق و انتقال نفت از آن، از دیگر مسایل اختلافی اقلیم کردستان با دولت مرکزی است.
چه آنکه پیش از اتفاقات اخیر و بعد از اعلام نتایج انتخابات پارلمانی 2021 عراق، باوجود اینکه حزب دموکرات با مقتدی صدر وارد ایتلاف شده بود، اتحادیه میهنی به دنبال ایتلاف با نوری المالکی و دیگر شیعیان بود. او تصور می کرد با چنین تصمیمی می تواند برهم صالح از حزبش را برای دومین بار به ریاست جمهوری برساند، لیکن مخالفت سران چهارچوب هماهنگی مانع از انتصاب نماینده بافل طالبانی برای دومین دوره ریاست جمهوری شد و این مسیله انگیزه کردها برای مقاومت در برابر تصمیمات دولت مرکزی عراق را افزایش داد.
از سوی دیگر سفر رجب طیب اردوغان به اقلیم کردستان عراق که برای پیگیری چگونگی تقابل با پ ک ک و همچنین مسیله انرژی اقلیم کردستان عراق انجام شد، فشار مضاعفی را به دولت اقلیم وارد کرد تا با سرکوب نیروهای کرد مخالف دولت ترکیه موافقت کنند. برخی از این گروه های کردی متحد اربیل هستند و حتی برخی از آنها در آزادسازی شهرها و روستاهای کردستان عراق به مبارزه با داعش پرداختند؛ بنابراین سرکوب این گروه ها با منافع دولت اقلیم در تضاد است. ازاین رو احتمالاً بارزانی در مذاکرات خود با مقامات کشورمان از ایران خواهد خواست مذاکراتی را با ترکیه برای تعدیل خواسته های اردوغان انجام دهد.
311213
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "انگیزه بارزانی از حضور در تهران/ درخواست اقلیم کردستان از ایران چیست؟" هستید؟ با کلیک بر روی بین الملل، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "انگیزه بارزانی از حضور در تهران/ درخواست اقلیم کردستان از ایران چیست؟"، کلیک کنید.
